Jak rozwijać umiejętności manualne dzieci w wieku przedszkolnym

☺  ☺  Zapinanie guzików, samodzielne jedzenie, chodzenie czy tworzenie pięknych obrazków to wszystko efekt nabywania umiejętności manualnych przez dzieci w wieku przedszkolnym. Przedszkolaki odkrywają swoje niezwykłe zdolności, które pomagają im badać świat na różne sposoby. Sprawne i wszędobylskie ręce i nogi to dziecięce sondy, za pomocą, których uczą się radzić z codziennymi wyzwaniami.

Wskazówki wychowawcze

1. Należy stworzyć dziecku okazje do ćwiczenia ruchów rąk. Musimy wydzielić takie miejsce w domu, w którym może ono swobodnie bawić się nie będąc przez cały czas strofowane, że śmieci drąc arkusz na małe skrawki papieru, wysypując klocki z pudła nabrudzi – gdy chce malować farbami. Prócz miejsca do zabaw musimy dostarczyć dziecku zabawek do konstruowania i manipulowania (p. spis zabawek i pomocy do zajęć) oraz materiałów i narzędzi potrzebnych do zajęć plastycznych.
2. Zdarza się, że w trosce o bezpieczeństwo naszego dziecka uniemożliwiamy mu wykonywanie wielu czynności pożytecznych z punktu widzenia rozwoju psychoruchowego: nie pozwalamy mu prać lalczynych ubrań, kąpać lalki, „bo się zmoczy i zaziębi”, nie dajemy nożyczek, ,,bo się skaleczy” itp. Oczywiście, obawy te są” nie bez racji, lecz pamiętajmy, że niektóre zabawy powinny po prostu odbywać się pod kontrolą dorosłego i w jego obecności. Dajmy zatem nożyczki dziecku na kilka minut i towarzyszymy jego próbom cięcia papieru. Kiedy robimy pranie, pozwólmy naszej córeczce, aby nam asystowała. Fartuszek z miękkiej folii, który przyda się także przy malowaniu farbami, wystarczająco chroni ubranie. Postarajmy się poświęcić dziecku kilkanaście minut naszego czasu i wspólnie z nim zabawić się np. w malowanie.
3. Jeżeli dziecko samo nie podejmuje czynności rozwijających sprawność ruchową rąk, zachęcajmy je przez wspólną zabawę do takich zajęć. Zabawy manipulacyjne, konstrukcyjne i plastyczne szczególnie rozwijają motorykę rąk i współdziałanie oka i ręki (koordynacja wzrokowo-ruchowa).
4. Pamiętajmy, że nie wolno śmiać się z nieudanych rysunków czy budowli wykonanych przez dziecko. Ośmieszanie dzieci jest w oczach niektórych rodziców metodą zachęcania do pracy nad sobą. Trudno o bardziej fałszywe mniemanie. Dziecko raczej zniechęca się, a gdy jest starsze, wstydzi się swoich wytworów i zaczyna stronić od tego rodzaju zajęć. Pamiętajmy też, że dziecko nawet do nieudanych wytworów dochodzi z wysiłkiem. Jedną z najlepszych form pobudzania dziecka do tych zajęć, do wytrwałości i wysiłku, jest wieszanie rysunków dziecka na macie słomianej lub płycie pilśniowej zawieszonej w pokoju lub urządzenie na jednej z półek regału „wystawki” jego prac zbudowanych z klocków, ulepionych z plasteliny. Nie od rzeczy jest też demonstrowanie w obecności dziecka jego prać bliskim znajomym odwiedzającym dom. Akceptacja prac plastycznych dziecka zachęca je do wznowienia wysiłku i osiągania coraz lepszych rezultatów.
5. Jednym z najważniejszych „poligonów doświadczalnych i treningowych” jest samoobsługa w codziennych czynnościach. Dziecko, które matka wyręcza z obawy, że „wystygnie zupa”, „zmoczy ubranie przy myciu rąk”, „ukłuje się widelcem” lub dlatego, że czynności te wykonuje niezdarnie i bardzo wolno, ma znacznie mniej okazji do usprawniania ruchowego swych rąk. Takim  postępowaniem opóźniamy usamodzielnianie się dziecka, hamujemy jego aktywność i utrwalamy bierną postawę.

Co robić, gdy dziecko nie chce rysować.

Należy za wszelką cenę zachęcić dziecko do rysowania, pokazać mu ,że rysowanie może być bardzo przyjemnym i radosnym zajęciem.

Często jedynym wyjściem jest organizowanie "zabaw w rysowanie".

"Zabawa w rysowanie" to zabawa ruchowa, do której wplatamy elementy czynności graficznych. Zaczynamy od najprostszych tj. rysowanie patykiem na piasku czy mazanie palcem po papierze- dzieci mają odczucie że bawią się a nie że rysują. Zabawa ruchowa powinna być tak zaplanowana, aby stwarzała liczne preteksty co do czynności o charakterze graficznym. Z czasem tych czynności powinno być coraz więcej, tak że w końcowym etapie zabawa przeradza się samorzutnie w zajęcia plastyczne.

Wskazane jest aby wytwory dziecka po każdych zajęciach były eksponowane np. nad jego łóżkiem, za szkłem biblioteczki itp i pokazywane w obecności dziecka rodzinie i osobom odwiedzającym. Wytwory powinny być akceptowane i chwalone!

PAMIĘTAJMY!!!

Na rozwój manualny wpływa ogólny rozwój fizyczny dziecka. Nie zabraniajmy, więc mu biegania, wspinania się, czołgania, czy jazdy rowerkiem.

Bardzo ważnym elementem w nabieraniu płynności ruchów jest samoobsługa dziecka: wiązanie butów, zapinanie guzików. Budowanie, lepienie, majsterkowanie, wycinanie to również baza do usprawniania precyzji rąk. ☺  ☺